Köpeklerin ezan okurken uluması, çok farklı şekillerde yorumlanmaktadır. Bazıları bu durumu, ezana bağlarken bazıları da köpeklerin doğal yaşamlarına bağlar.
Her insan mutlaka ezan okurken köpeklerin ulumaya başladığına tanıklık etmiştir. Peki, köpekler ezan okurken neden ulur, bilimsel ve dini yönden açıklaması nedir?
Bilimsel Yönden Köpeklerin Uluması
Köpeklerin ezan sesine karşı ulumalarına her insan mutlaka tanık olmuştur. Bilim insanları ve hayvan araştırmacıları bu konuya açıklık getirirken şu ifadelere yer verirler;
“Köpekler, sadece ezan sesine ulumazlar. Ambulans sesine, siren sesine, deprem esnasında ya da insanların duyamayacakları sesler karşısında da ulurlar.”
Toplumda genel olarak yaygın olan görüş, köpeklerin ezan sesine karşı ulumaları, ezan çağrısının ardındaki gerçeğin farkında olmalarından kaynaklıdır.
Ambulans sesi karşısında ulumaları ise üzüntülerini dile getirmek için havladıklarını söylerler.
Ancak bilim insanları ve hayvan araştırmacılarına göre durum bundan daha farklıdır. Bilim insanları, köpeklerin ezan sesi ya da ambulans sesine karşı ulumalarındaki asıl neden duyu hassasiyetlerinin insanlardan çok daha güçlü olmalarından kaynaklı olduğu içindir.
Bilim insanları; köpeklerde ve diğer hayvanlarda duyu hassasiyeti insanlarınkinden çok daha güçlüdür ve bu da ezan ya da ambulans gibi seslerin çıkmasına karşın, insanların duyamadıkları ancak onların duyabilecekleri tiz seslere karşı tepki verme amaçlı olduğunu söylemektedir.
Ambulans sesi ya da ezan sesi, hoparlör ile güçlendirilerek dışa verir. Bu sesler dışa verirken beraberinde bizim duyamadığımız ancak hayvanların duyabilecekleri tiz sesleri de beraberinde getirir. Bu da köpeklerin bu seslere karşı tepki vererek ulumalarına neden olmaktadır.
Bir başka görüş ise Pavlov’un köpeği üzerinden değerlendirilmektedir. Pavlov’un köpeğine önce zil sesi dinletir daha sonra et verirdi.
Köpeği bir süre sonra zil sesinin ardından et geleceğini anlamaya başlar ve daha et gelmeden zil çalınır çalınmaz, salyalarını akıtırdı.
Bilim insanları köpeklerin ezan sesi karşısında ya da ambulans sesine karşı ulumalarını bu şekilde değerlendirmektedir.
Bazı sesler, köpekleri rahatsız eder, bunlar arasında bizim duymadığımız ancak onların duyabildikleri hoparlörden gelen seslerdir. Bilim insanlarına göre ezan okunmaya başlar başlamaz, köpeklerin ulumalarının nedeninin bu sesten sonra rahatsızlık verici sesin geleceği düşüncesi ile ulurlar.
Dini Açıdan Köpeklerin Ezan Sesine Karşı Uluması
Müslüman bir toplumda yaşadığımız için insanlar, köpeklerin ezan okurken ulumalarının nedeni, ezanın arkasındaki çağrıyı bilmelerine ve ambulans sesine karşı ulumalarının nedeni ise üzüntülerini belli etmek için olduğu kabul edilir. Peki, bununla ilgili bir hadis ya da dayanak var mıdır?
Bazı İslam alimlerine göre halkın sahip olduğu bu düşüncede haklılık payı vardır. Özellikle köpeklerin sabah ezanı okurken ulumalarının hayır mı şer mi olduğu ile ilgili bir hadis-i şerifi ele almaktadır.
Peygamber efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v) bir hadis-i şeriflerinde şöyle buyurmaktadırlar;
“Namaz için ezân okunduğu zaman şeytan oradan sesli sesli yellenerek uzaklaşır, ezânı duyamayacağı yere kadar kaçar. Ezân bitince geri gelir. Kâmet başlayınca yine uzaklaşır, bittiğinde ise geri dönüp kişi ile kalbinin arasına girer ve: «Şunu hatırla, bunu düşün!» diye aklında daha önce hiç olmayan şeylerle vesvese verir. Öyle ki (buna kapılan) kişi kaç rekât kıldığını bilemeyecek hâle gelir.” (Buhârî, Ezân, 4; Müslim, Salât, 19)
İslam alimleri, köpeklerin ezan okurken ulumalarını yukarıdaki hadis-i şerife bağlamaktadır.
Bilimin de inkar etmediği bir gerçek, köpeklerin ya da diğer hayvanların duyularının insanlarınkinden çok daha yüksek olduğudur.
Buna göre her iki görüşün ortak düşüncesi ele alındığında köpeklerin ezan okurken ulumasının nedeni, biz insanların gözle göremediğimiz bazı cisimleri köpeklerin görmesi ve bu cisimlerden ürktükleri için ulumalarına neden olduğu görüşü itibar kazanır.
Hz. Cabir (r.ah) anlatıyor: “Resulullah (SAV) buyurdular ki:
“Geceleyin köpeklerin havlamasını ve merkeplerin anırmasını işittiğiniz zaman, şeytandan Allah’a sığının. Çünkü onlar, sizlerin görmediklerinizi görürler.” (Ebu Davud, Edeb, 105-106, no: 5103)
Yine bu hadis-i şerife bakıldığında da köpeklerin uluması ya da hadiste belirtilen merkeplerin (eşeklerin) anırması, yine insan gözü ve kulağı ile duymadığımız ve görmediğimiz cisimlerin ya da seslerin hayvanlar tarafından görülüp duyulabilmesinden kaynaklanmaktadır.
Sonuç olarak;
Her iki görüşe de bakıldığında aslında görüşler arasında ortak noktanın olduğu görülmektedir. Bilim insanlarına göre köpeklerin ezan sesine karşı ulumalarındaki neden, insanların duyu organlarına göre hayvanların duyu organlarının daha hassas ve ses frekanslarını daha net şekilde duymalarına bağlıdır.
İslam alimlerine göre de benzer görüş, yukarıda verdiğimiz iki hadis-i şerifte görülmektedir.
Dolayısıyla “köpekler ezan okurken neden ulur?” sorusuna ortak bir yanıt vermek gerekirse şunları söyleyebiliriz;
“Köpekler ya da diğer varlıkların yaratılışı, genetiği, duyuları ve diğer özellikleri insanlara göre çok daha farklıdır. Bizim kulaklarımızla duymadığımız bazı tiz sesleri, köpekler ya da diğer hayvanlar işitebilirler.
Bu sesler karşısında köpeklerin tepki vermek için uluduklarını söyleyebiliriz. Müslüman olanlar, köpek ulumasını bir çağrı niteliğinde değerlendirebilirler. İslami hassasiyeti olmayanlar ise yine hayvan ve insan biyolojisi arasındaki farklılıklardan kaynaklı olduğunu kabul edebilirler.
Her iki görüşe inanmanın da herhangi bir sorumluluğu olmadığına göre ortak olarak kabul edilecek en iyi görüş, hayvanların duyularının insanlara göre çok daha kuvvetli olduğunu kabul etmektir.
İlginizi Çekebilir
İlk Kez köpek Sahiplenecekler İçin En İyi 10 Köpek Irkı
Aşırı Sıcaklarda Köpeklerin Serinlemesi İçin Yapılabilecek Eğlenceli Aktiviteler
Uzmanların Tavsiye Ettiği Köpekler İçin Gerekli Malzemeler
Hipoalerjenik Tüylere Sahip Tüy Dökmeyen Köpek Cinsleri
Evdeyken Köpeklerle Yapılması Gereken 7 Eğlenceli Aktivite
Barınaktan Sahiplenilen Köpekler İçin Veteriner Tavsiyeleri
